การปฏิบัติธรรม
บ่ายวันหนึ่ง อุบาสกท่านหนึ่ง เดินทางมาเยี่ยมที่วัดพุทธธรรม แล้วแนะนำตัวเองว่า ผมมาอยู่ที่ชิคาโก้หลายปีแล้วตั้งใจทำมาหากินจนลูกเรียนจบ แยกย้ายกันไปทำงานตามที่ต่างๆ ภรรยาเสียชีวิตปีที่แล้ว ผมชอบการท่องเที่ยวไปตามสถานที่ต่างๆ เพราะไม่เดือดร้อนเรื่องเงินทอง ไม่มีห่วงกังวล จะไปไหนก็ไปได้ทันที แต่ผมไม่ค่อยได้ไปวัดเพราะคิดว่าไม่จำเป็นจะต้องไปวัด เรื่องปฏิบัติธรรมจะปฏิบัติที่ไหนก็ได้ ท่านว่าผมคิดถูกไหมครับ
อุบาสกคนนี้คุยมาเสียนานต้องการให้อาตมายอมรับในสิ่งที่เรียกว่า การปฏิบัติธรรมที่ตนกระทำด้วยความคิดของตนว่าเป็นเรื่องถูกต้องหรือไม่ถูกต้อง
เมื่อสบโอกาสที่อุบาสกเงียบเสียงลงชั่วคราว อาตมาจึงบอกอุบาสกคนนี้ว่า เบื้องต้นต้องทำความเข้าใจเสียก่อนว่า การปฏิบัติธรรมคืออะไร ต้องนิยามกันให้ชัดเจน เมื่อได้นิยามชัดเจนแล้ว ก็นำคำนิยามนี้ไปตรวจสอบว่า สิ่งที่ได้ปฏิบัติไปนั้นถูกต้องหรือผิดพลาดอย่างไร
การปฏิบัติธรรม คือ การปฏิบัติดี ปฏิบัติชอบ ปฏิบัติถูกต้องทางกาย วาจา และใจ เมื่อปฏิบัติลงไปแล้วไม่เบียดเบียนตนเอง ไม่เบียดเบียนผู้อื่นให้เดือดร้อน ก่อนปฏิบัติก็เป็นสุข กำลังปฏิบัติก็เป็นสุข ปฏิบัติแล้วก็เป็นสุข และเป็นเหตุแห่งความสุขทั้งในวันนี้และในวันข้างหน้า รวมถึงโลกนี้และโลกหน้าด้วย
จุดสำคัญแห่งการปฏิบัติธรรม คือ กาย วาจา และใจ ที่ใดมีกาย วาจาและใจ ที่นั้นเป็นสถานที่ที่พร้อมจะปฏิบัติธรรมได้เสมอๆ
หากที่บ้านมีการปฏิบัติชอบทางกาย วาจาและใจ ที่บ้านจะเป็นสถานที่ปฏิบัติธรรมอย่างดี
หากขับรถด้วยการปฏิบัติดีปฏิบัติชอบตามกรอบกฎหมายทางกาย วาจาและใจ ในรถก็เหมาะเป็นสถานที่ปฏิบัติธรรม
หากที่ทำงานมีการปฏิบัติดีปฏิบัติชอบ ทางกาย วาจา และใจ ที่ทำงานก็เป็นสถานที่ที่เหมาะกับการปฏิบัติธรรม
ในสถานที่อื่นๆ รวมถึงวัดวาอาราม ก็เป็นไปในทำนองเดียวกัน ล้วนเป็นสถานที่ปฏิบัติธรรมได้ด้วยกันทั้งนั้น
อุบาสกถามต่อไปว่า ถ้าปฏิบัติธรรมที่บ้านได้แล้วไซร้ ทำไมคนทั่วไปจึงพากันมาวัดแทนที่จะปฏิบัติธรรมอยู่ที่บ้าน
เรื่องนี้อาตมาตอบแทนคนมาวัดไม่ได้ จริงอยู่แม้พวกเขาจะสามารถปฏิบัติธรรมที่บ้านได้ แต่การที่แต่ละคนมาวัดย่อมมีจุดประสงค์ของตนๆ ในการมาวัดเหมือนกัน
บางคนรู้สึกว่า พอมาถึงวัดจะได้ร่วมกิจกรรมของชุมชนของวัดซึ่งล้วนแต่ส่งเสริมการปฏิบัติธรรม เช่น การลดความเห็นแก่ตัวซึ่งเป็นรากฐานแห่งการปฏิบัติธรรมอื่นๆ ด้วย
หากใครมีเจตนาอันเป็นกุศลเช่นนี้ ก็เป็นอันหวังได้ว่าย่อมมาเพื่อการปฏิบัติธรรมเป็นแน่แท้ และวัดก็เป็นที่ปฏิบัติธรรมแน่นอน
บางคนไม่สนใจธรรมะแต่ชอบมาวัดเพราะจะได้พบปะสังสรรค์เพื่อนฝูงที่ล้วนมาจากที่ต่างๆ วัดเป็นศูนย์รวมคนต้องการเพื่อนจากทั่วสารทิศ เป็นแหล่งแห่งการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ความรู้ต่างๆ และประสบการณ์ของกันและกันอย่างอบอุ่นเป็นกันเอง
บางคนบางกลุ่มมาวัดเพื่ออวดมั่ง อวดมี อวดร่ำ อวดรวย ต้องการการยกย่องยอมรับของชุมชนหรือสังคมนั้นๆ หากเข้าไปวัดหนึ่งแล้วยังไม่ได้รับการยอมรับจากสมาชิกจนเป็นที่พอใจของเขา ก็จะร่อนเร่ไปวัดอื่นๆๆ ต่อไปจนกระทั่งได้สิ่งที่ปรารถนา
คนที่เข้าวัดด้วยเจตนาแบบนี้ไม่ว่าที่บ้าน ที่วัดหรือ ที่ไหนๆ ล้วนมิใช่สถานที่ปฏิบัติธรรมทั้งสิ้น
ส่วนบุคคลบางคนมีความปรารถนาจะทำดี พูดดี คิดดี มีความถูกต้องทางกาย วาจา และใจ บ้านหรือวัดก็เป็นสถานที่ควรแก่การปฏิบัติธรรมทั้งสิ้น
หากบุคคลเหล่านี้มาปฏิบัติธรรมที่วัด ก็ถือว่า เป็นการรวมคนดีที่ใฝ่ธรรมให้มีพลังมากยิ่งๆ ขึ้นไป เพราะวัดทุกวัด ชุมชนทุกชุมชน สังคมทุกสังคม ล้วนต้องการให้คนดีรวมตัวกันมากๆ แล้วจะได้วัดดี ชุมชนดี สังคมดี มีพลังในการขับเคลื่อนกิจกรรมที่ดีงามมากมาย และจะได้ภาพพจน์ดีที่มีธรรมคอยนำทางสว่างไสวสวยงาม
วัดพุทธธรรม เมืองวิลโลบรูค รัฐอิลลินอยส์
วันที่ 23 มิถุนายน 2558
เวลา 14.51 น.
ดร.พระมหาจรรยา สุทฺธิญาโณ
เจ้าอาวาสวัดพุทธปัญญา, วัดพุทธธรรมและวัดลอยฟ้า